Xiphophorus hellerii (Heckel, 1848)
Ñåìåéñòâî ïåöèëèåâè (Poeciliidae).
Ðàçïðîñòðàíåíè ñà âúâ âîäîåìèòå íà Ãâàòåìàëà, Õîíäóðàñ è Ìåêñèêî.
Ñàìåöà èìà ãîíîïîäèé. Õàéâåðà ñå îïëîæäà â òÿëîòî íà ñàìêàòà è òÿ ðàæäà íàïúëíî îôîðìåíè ìàëêè, êîèòî âåäíàãà ñå õðàíÿò. Ìèðíè ðèáè, ïðèäúðæàò ñå êúì ñðåäíèòå è ãîðíè ñëîåâå íà âîäàòà. Ìîæå äà ñå îòãëåæäàò â îáù àêâàðèóì, ñ çàñàäåíè è ïëàâàùè ðàñòåíèÿ.
Âîäà: 22-26°Ñ, dH 8-25°, ðÍ 7-8.
Õðàíà: æèâà, ðàñòèòåëíà, çàìåñòèòåëè (îáè÷àò âîäîðàñëèòå!).
Ðàçìíîæàâàíå â îáù àêâàðèóì. Áðåìåííîñò 5 ñåäìèöè. Ñàìêàòà ïðåäè ðàæäàíåòî ìîæå äà ñå ïðåíåñå â îòäåëåí àêâàðèóì, ãúñòî çàñàäåí ñ ðàñòåíèÿ, à ñëåä ðàæäàíåòî äà ñå èçâàäè (îáèêíîâåíî 30-80 ìàëêè), òúé êàòî ñè èçÿæäàò ïîòîìñòâîòî. Ñòàðòîâà õðàíà: íàóïëèè íà öèêëîïñ è àðòåìèÿ, íåìàòîäè.
Çà ðàçìíîæàâàíå ñå ñëàãàò ñëåä 6-8 ìåñåöà.
Âñè÷êè âèäîâå ñå ðàçìíîæàâàò ïîìåæäó ñè.
Ðàçïðîñòðàíåíè ñà âúâ âîäîåìèòå íà Ãâàòåìàëà, Õîíäóðàñ è Ìåêñèêî.
Îïèñàíèå: Äúëæèíà íà ñàìåöà (áåç ìå÷à) äî 8 ñì, íà ñàìêàòà äî 12 ñì. D 11-14, À 8-10, ll 26-30. Òÿëîòî å èçòåãëåíî, ñïëåñêàíî îòñòðàíè. Ïðè ñàìåöà òÿëîòî å ñòðîéíî. Äîëíèòå ëú÷è íà "Ñ" ñà ñèëíî óäúëæåíè è ïî ôîðìàòà ñè íàïîäîáÿâàò ìå÷. Òÿëîòî íà ñàìêàòà å ïî-ïúëíî, ïî-âèñîêî. Îñíîâíîòî îöâåòÿâàíå å æúëòî-çåëåíî, ïðè îòðàæåíà ñâåòëèíà å ñ çåëåí èëè ñèí îòòåíúê. Îò êðàÿ íà ìóöóíàòà ïðåç î÷èòå äî "Ñ" ìèíàâà çèãçàãîîáðàçíà òúìíî-âèîëåòîâà èëè ïóðïóðíî-÷ååðâåíà èâèöà, îêàíòîâàíà îò äâåòå ñòðàíè ñ òåñíè èâèöè, â íà÷àëîòî çåëåíà, à ñëåä òîâà êåðåìèäåíî-÷åðâåíî. Êàôÿâàòà îêàíòîâêà íà ëþñïèòå îáðàçóâà ìðåæåñò ðèñóíúê íà òÿëîòî. Ïëàâíèöèòå ñà çåëåíèêàâî-æúëòè, íà "D" èìà ñèòíè ÷åðâåíè äî êàôÿâè øòðèõè è ïåòíà. Ìå÷à íà ñàìåöà å îðàíæåâî-æúëò, íî ìîæå äà áúäå çåëåí èëè ÷åðâåí, ñ ÷åðíà îêàíòîâêà. Ñàìêàòà å îöâåòåíà ïî-áëåäî. Íàáëþäàâà ñå ïðåâðúùàíå íà îòäåëíè ñàìêè â ñàìöè, îñîáåíî ïðè îòãëåæäàíå îòäåëíî îò ñàìöèòå.
Âîäà: 22-26°Ñ, dH 8-25°, ðÍ 7-8, ïîíàñÿò ñîëåíîñò îò 1-5 ïðîìèëà.
Õðàíà: æèâà, ðàñòèòåëíà, çàìåñòèòåëè (îáè÷àò âîäîðàñëèòå).
Ðàçìíîæàâàíå: Ïîëîâî ñúçðÿâàíå íà 4-7 ìåñåöà â çàâèñèìîñò îò óñëîâèÿòà íà îòãëåæäàíå. Èíòåðâàë íà ðàæäàíå 4-6 ñåäìèöè. Áðîé íà ìàëêèòå îò 30 äî 200.
Ñåëåêöèîíåðèòå ñà âúâåëè ðàçëè÷íè ôîðìè, îòëè÷àâàùè ñå ïî îöâåòÿâàíå è ôîðìà íà ïëàâíèöèòå (÷åðâåí ìå÷åíîñåö ñ ïóðïóðíî-÷åðâåíî òÿëî è æúëò ìå÷î ñ ÷åðíà îêàíòîâêà, ÷åðâåíîîê ÷åðâåí ìå÷åíîñåö ñ ïóðïóðíî-÷åðâåíî òÿëî è ïëàâíèöè, ÷åðåí ìå÷åíîñåö ñ ÷åðíî òÿëî è áëåñòÿùè æúëòî ãúðëî è ëþñïè è ò.í.)
Ðèáèòå ìîãàò äà èçñêî÷àò îò àêâàðèóìà, çàòîâà òîé òðÿáâà äà å çàêðèò îòãîðå. Ìåæäó ñàìöèòå ñúùåñòâóâà éåðàðõèÿ, ïðè îòãëåæäàíå íà 2 ñàìåöà ñèëíèÿ âèíàãè ïðåñëåäâà ïî-ñëàáèÿ. Çàòîâà ñå îòãëåæäàò 3 èëè ïîâå÷å ñàìöè, çà äà èì ñå ðàçñåéâà âíèìàíèåòî. Ïðåïîðú÷èòåëíî å äà èìà 3-4 æåíñêè íà åäèí ìúæêè. Æèâåÿò äî 5 ãîäèíè.
